ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ

Παρασκευή 31 Δεκεμβρίου 2010

Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ


Δυστυχώς επτωχεύσαμε. Και τα λόγια ετούτα δεν είναι μια γραφική αναπαραγωγή για να ευθυμήσουμε. Είναι η αλήθεια που ζούμε. Το σύνολο των δημοσιολογούντων, όσων δηλαδή εκφράζουν την άποψή τους δημόσια και έχουν θεσμικό ρόλο ή εντάσσονται σε δομές που αναγνωρίζονται ως φορείς ιδεών και απόψεων, έχει θέμα ενασχολήσεως ιστορικά σημαντικό.

Χιλιάδες φωνές και γραφίδες κάθε μορφής, καταγγέλλουν, κατηγορούν, δικάζουν και καταδικάζουν αίτιους και δευτεραίτιους και καταμερίζουν ευθύνες. Είναι σημαντική η πράξη τους διότι η διερεύνηση ενός εγκλήματος γίνεται με σκοπό την τιμωρία των ενόχων.

Βεβαίως το οικονομικό έγκλημα είναι κακούργημα και υπό ορισμένες συνθήκες είναι και έσχατη προδοσία. Τα ερωτήματα που ορθώνονται σχετικά με τους "εισαγγελείς" και τους "δικαστές" των ενόχων έχουν απάντηση. Ο Λαός. Όμως ποιος θα αναλάβει την "ανάκριση"; Η δυσκολία βρίσκεται στην σύνθεση του ερευνητικού σώματος διότι εδώ πρόκειται για νόμιμη σπατάλη χρήματος. Τα μυθικά ποσά που σπαταλήθηκαν και ήταν απόρροια υπερδανεισμού δεν κατάληξαν όλα σε μίζες. Έτσι οι καταχραστές του Δημοσίου δεν ευθύνονται για ολόκληρο το ποσό του Δημοσίου Χρέους της Ελλάδος.

Η αναζήτηση ευθυνών σε δημοσιογραφικό και δημοσιολογικό επίπεδο είναι ενδιαφέρουσα θεωρητικά αλλά δεν επαρκεί για να διωχθούν οι επικίνδυνοι, οι ανίκανοι, επίορκοι και οι απατεώνες. Όμως, η έρευνα και ο καταλογισμός ευθυνών αποφέρει ένα άλλο όφελος. Καταγγέλλεται και καταδεικνύεται η κατηγορία εκείνη των ανθρώπων της εξουσίας και του συστήματος η οποία πράγματι ενήργησε αντικοινωνικά και εντελώς ανήθικα.

Η ηθική επιτίμηση των ατόμων αυτών αποτελεί τη βάση για την κάθαρση και την ανανέωση της κρατικής οργάνωσης της κοινωνίας. Στις πολιτικές κοινωνίες ο λαός, που αποτελεί το απροσδιόριστο σύνολό της, καλείται να αναλάβει δράση και να δώσει λύση. Το πρόβλημα σε τέτοιες περιόδους αδιεξόδων, δεν βρίσκεται μόνο σε τεχνοκρατικό επίπεδο αλλά πρωτίστως σε πολιτικό. Ποιο κομμάτι του ελληνικού λαού και με ποια οργάνωση θα μπορέσει να αναδιατάξει την οικονομία και να επιφέρει μια σταθερότητα κατακτώντας την νομιμοποίηση της πλειονοψηφίας;

Εδώ βρίσκεται κατά τη γνώμη μας το σημείο αφετηρίας του επικοινωνιακού πολέμου των δημοσιολογούντων. Μέσα από τις αλλεπάλληλες κατηγορίες σχηματίζονται μέτωπα και παρατάξεις. Αυτές οι ζυμώσεις θα καταλήξουν σε πολιτικές αλλαγές. Το κομμάτι της πολιτικής κρίσης εφόσον λυθεί τότε θ' ακολουθήσει και η μείωση των επιπτώσεων από την κρίση.

Όμως η κοινωνία δεν βγαίνει από την κρίση εάν οι αιτίες που την οδήγησαν σε αυτήν δεν ξεριζωθούν. Η δυσκολία αυτή αποτελεί το κριτήριο αξίας της οποιασδήποτε νέας αρχής.

Συνοψίζοντας την κρίση από άποψης λογικής τυπολογίας αυτή έχει δύο μέρη. Ένα πολιτικό κι ένα τεχνικό. Οι βαθύτερες αιτίες της κρίσης με όχημα τις πολιτικές αρχές έφεραν την Ελλάδα κατ'ουσίαν σε χρεοστάσιο.

Η χρεοκοπία της Ελλάδος για μια ακόμα φορά στην τρισχιλιόχρονη ιστορία της δεν οφείλεται στους ξένους όσο κι αν μια μερίδα του κατεστημένου με διεστραμμένο τρόπο κι από ψεύτικο πατριωτισμό αγωνίζεται να εμπεδώσει στον αφελή και απελπισμένο πολίτη. Ποιος τα έφαγε και πόσα έφαγε είναι υπό διερεύνηση αλλά όχι με την έννοια της εθνικότητας.

Οι φερέλπιδες σωτήρες της πατρίδος για ακόμη μια φορά είναι έτοιμοι να την σώσουν! Ένα χρόνο σχεδόν από την στιγμή της παγκόσμιας εκδήλωσης του ελληνικού προβλήματος αδυναμίας εξυπηρέτησης των δόσεων των δανείων, τα μορφώματα σωτηριολογικών πολιτικών σχημάτων άρχισαν να σταθεροποιούν την επιχειρηματολογία τους και να διαρθρώνουν την σωτηριολογική τους ρητορεία.

Τα δύο μεγαλύτερα μπλοκ ή παρατάξεις έχουν σημείο διαφοράς τους το "Μνημόνιο". Η μια παράταξη είναι υπέρ της αναγκαιότητας ενός αυστηρού πλαισίου δημοσιονομικής πειθαρχίας και κινήτρων ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας ενώ η άλλη ακριβώς το αντίθετο.

Και οι δύο παρατάξεις έχουν επίκεντρο το συμφέρον του λαού. Δυστυχώς όμως το αληθινό συμφέρον βρίσκεται όπως και πάντοτε στην αρετή και την ομόνοια του έθνους, στην προνοητικότητα και την εργατικότητα του λαού. Οι δύο αυτές παρατάξεις δεν έχουν την ίδια υπευθυνότητα ενώ κυρίως έχουν την ίδια ευθύνη για την νομοτελειακή πορεία του δημοσίου χρέους.

Χωρίς περιστροφές ο δρόμος για τη σωτηρία της πατρίδος απαιτεί θυσίες. Δεν υπάρχει λύση εκτός της λογικής. Οι θαυματοποιοί και οι μαθητευόμενοι μάγοι μόνον καταστροφές επιφέρουν. Δεν υπάρχει πετρέλαιο αρκετό για να σωθεί η Ελλάδα. Δεν είναι λύση η επιστροφή στη δραχμή χωρίς παραγωγικές δομές στην ελληνική οικονομία. Δεν μπορεί να κυβερνηθεί η χώρα από μιας παλαιοκομματικής αντίληψης κάστα κερδοσκόπων με υποτιμήσεις και συναλλαγματικά παιχνίδια. Δεν δυναμώνει η Ελλάδα με πολεμοχαρείς εκδηλώσεις.

Τα μέτρα του μνημονίου ικανοποιούν δειλά τις τράπεζες που μας δάνεισαν (σαν χώρα και όχι σαν άτομα βέβαια αλλά αυτό δεν μας απαλλάσσει του χρέους). Δεν έχουν στόχο την σωτηρία της Ελλάδος αλλά την σωτηρία του τραπεζικού τους συστήματος και την αποφυγή μιας εσωτερικής κρίσης τύπου credit crunch.

Πώς μπορεί να σωθεί η Ελλάδα;

Η ερώτηση υπονοεί πως δεν αρκεί να επαναληφθούν οι πληρωμές μέσα από ένα τακτικό προϋπολογισμό χωρίς να διακινδυνεύει η χώρα με κατάρρευση, αλλά πώς μπορεί η Ελλάδα ν' αποφύγει ανάλογους κινδύνους στο μέλλον. Δηλαδή ποιο μοντέλο ανάπτυξης πρέπει ν' ακολουθηθεί για να γίνει η Ελλάδα χώρα ανεπτυγμένη με ευρωπαίους πολίτες;

Οι ερωτήσεις είναι παραπειστικές διότι όταν ζητάς να γίνεις ευρωπαίος (ανεπτυγμένος) και δεν το καταφέρνεις σημαίνει είτε πως είτε δεν μπορείς, είτε δεν κάνεις αυτό που πρέπει. Δεν ακολουθείς την ευρωπαϊκή νοοτροπία.

Μοιάζει η Ελλάδα να βρίσκεται εκ νέου μπροστά στο δίλημμα της προενταξιακής της περιόδου. Η αριστερά το θυμίζει και το τονίζει. Η άκρα δεξιά, τείχους πίπτοντας, προπαγανδίζει την εσωστρέφεια και την παράλογη πεποίθηση στην ελληνική αυτάρκεια. (Σε αλαζονεία και μωρολογίες ίσως).

Σωτηρία για την Ελλάδα είναι η αλλαγή νοοτροπίας. Αυτό δεν ισοδυναμεί με εθνική αλλοτρίωση. Ιδού ένα ψευτοεθνικό ταμπού το οποίο δηλητηριάζει τον δημόσιο λόγο και εξυπηρετεί ανθελληνικές δυνάμεις. Γιατί στο ζητούμενο που μας ενδιαφέρει κυκλοφορούν πολλά ψεύδη και αναλήθειες. Ποια Ελλάδα θα σώσουν οι μεν και ποια οι δε;

Η Ελλάδα όπως και όλα τα έθνη-κράτη αποτελούνται από κοινωνίες που έχουν συγκροτηθεί και οργανωθεί μέσα από αντιθέσεις. Αυτή είναι μια πραγματικότητα. Όλα τα κράτη προσπαθούν να λειτουργήσουν εξομαλύνοντας αντιθέσεις. Δεν πρέπει λοιπόν να προσθέτουμε ακόμα μία στις τόσες που αποτελούν ανοιχτές πληγές; Η κρίση έχει τονισθεί και υπερτονισθεί πως μπορεί να μετατραπεί σε ευκαιρία. Είναι αλήθεια. Αλλά ευκαιρία για ποιο πράγμα; Για πλουτισμό μέσω νέου κύκλου δανεισμού και διασπάθισης; ή για ενδοσκόπηση και καταπολέμηση των μόνιμων αιτιών κακοδαιμονίας μας;

Αλλαγή νοοτροπίας σημαίνει αλλαγή προτεραιοτήτων και συμπεριφορών. Αυτό ξαναείπαμε είναι το δύσκολο κομμάτι το οποίο απαιτεί μεγάλη θέληση και ανθρώπους αγωνιστές κι αυτό μοιάζει εκτός εποχής. Όσον αφορά στα σχέδια εξόδου και διεξόδου με άμεσα και απτά αποτελέσματα το μόνο συγκροτημένο είναι το Μνημόνιο. Δυστυχώς. Μπορούμε όμως και θα έπρεπε να κάνουμε σκέψεις για μια ντόπια πρόταση που θα λογαριάζει αλλιώς τα πράγματα. Η ελληνική κοινωνία και η ελληνική οικονομία δεν μπορούν να ενταχθούν ούτε στο ευρωπαϊκό αλλά ούτε στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα ως σοβαροί παίχτες. Η δομή της ελληνικής οικονομίας είναι απλώς καταναλωτική. Όσοι έχουν στρατηγική σκέψη και πρακτική φαντασία θα μπορούσαν να προσπαθήσουν να βρουν μια μορφή οικονομικής ανάπτυξης η οποία θα έβαζε την Ελλάδα σε μια θέση λιγότερο επισφαλή. Για παράδειγμα οι παραγωγικοί τομείς της Ελλάδος με τους περιορισμούς της ευρωπαϊκή ένωσης καθίστανται ανενεργοί. Η αθηνοκεντρική ανάπτυξη τόσων δεκαετιών κατέστρεψε την Ελλάδα και την περιόρισε στο ανάλογο μιας πόλης του νότου στο πλαίσιο μιας ομοσπονδίας ισχυρών οικονομικών κρατών.

Η αγροτική παραγωγή, η μικρή βιομηχανία, οι βιοτεχνίες και ο τουρισμός καθώς και ο τομέας της ψυχαγωγίας σε συνάρτηση με την οικοδόμηση πρέπει να επανεξετασθούν και να γίνουν οι κατάλληλες μετρήσεις για να δειχθούν τα πραγματικά τους όρια στην ελληνική οικονομία. Το Α.Ε.Π. που προέρχεται από αυτές τις δραστηριότητες έπρεπε να είχε αυξηθεί από τον εκσυγχρονισμό τους κι όχι από την κατάργησή τους. Αναρωτιέται κανείς ποιο ήταν το σχέδιο της Ε.Ε. (άλλοτε Ε.ΟΚ.) για την ανάπτυξη της Ελλάδος ή την οικονομική σύγκλιση. Και μετά; Τι πρόβλεπαν για την Ελλάδα σχετικά με το Α.Ε.Π. της και τα έσοδα του κράτους; Η ανταγωνιστικότητά της σε τι θα στηρίζονταν;

Μοιάζει αναγκαίο να γυρίσουμε πίσω στο ξεκίνημα. Είναι αρκετά σοβαρός ο κίνδυνος οι μεγάλες οικονομίες της Ε.Ε. μα μην ενδιαφέρονται παρά μόνο για το δικό τους Α.Ε.Π. και να "ανέχονται"(;) τον προβληματικό νότο και το πρώην ανατολικό μπλοκ για λόγους μακροπρόθεσμης γεωπολιτικής στόχευσης. Η Ελλάδα πρέπει να βρει το δικό της στόχο στο πλαίσιο αυτού του πολυεθνικού μορφώματος.

Το προτεινόμενο Ρυθμιστικό Σχέδιο του Ο.Ρ.Σ.Α. της προηγούμενης κυβέρνησης είχε σαν στόχο και όραμα να "γίνει η Ελλαδα πύλη εισόδου της νοτιοανατολικής Ευρώπης". Φαινόταν πως η Ελλάδα είχε ενταχθεί σ'ένα ευρύτερο-πολύ ευρύτερο χωροταξικό σχέδιο ανάπτυξης της Ε.Ε. Και θύμιζε την οικονομία του Βυζαντίου και την έννοια του κέντρου διαμετακομιστικού εμπορίου. Όμως τώρα δεν υπάρχει όραμα παρά ένας εφιάλτης και πρέπει να ξυπνήσουμε.

Η ανάπτυξη ως έννοια είναι κι αυτή ποσοτική και εκφράζει υλικές αξίες. Όμως η Ελλάδα δεν μπορεί να ζήσει παρά φύσιν. Είναι χώρα όπου η ποιότητα ζωής εκφράστηκε από την Τέχνη και τις Υψηλές πολιτιστικές αξίες. Τα πολιτιστικά θαύματα δεν γίνονται κάθε μέρα. Όμως η προσπάθεια είναι καθημερινή. Εάν δεν διαλογιστούμε την διαλεκτική σχέση Ελλάδα-Κόσμος για να ανακαλύψουμε την θέση μας τότε θα μείνουμε στο περιθώριο. Ο ανασχεδιασμός της ζωής μας είναι απαραίτητος. Απαντώντας στα ερωτήματα για παράδειγμα πόσο εισόδημα θέλουμε, πόση αγοραστική δύναμη, τι είδους ανθρώπινες σχέσεις, τι είδους πόλεις θέλουμε και κυρίως τι είμαστε πρόθυμοι να κάνουμε και να παραχωρήσουμε για να το επιτύχουμε τότε δεν θα ανακαλύψουμε καμιά λύση.

Διέξοδος υπάρχει όταν υπάρχει διάλογος με καλή θέληση.

Κυριακή 21 Νοεμβρίου 2010

ΚΑΛΠΙΚΟΣ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ


Το πολιτικό σύστημα που ονομάστηκε "μεταπολίτευση" έφτασε στο τέλος του. Αυτό είναι και ουσιαστικά πια αποδεδειγμένο με την τριπλή επιτήρηση της "τρόικας". Γιατί όμως φθάσαμε στο σημείο αυτό, όχι από ηθικής απόψεως αλλά από θεσμικής πρέπει να προβληματίσει τους ενδιαφερόμενους έστω και τώρα.

Η πρόταση ερμηνείας που θα στηρίξουμε εδώ εστιάζει στην αποτυχία του λεγόμενου "εκσυγχρονιστικού μοντέλου" που εφαρμόστηκε με την κυβέρνηση Κ.Σημίτη.

Η ένταξη στην Ε.Ο.Κ. συνεπάγονταν την προσαρμογή της Ελλάδας στις δυτικοευρωπαϊκές συνθήκες και συνήθειες πολιτικής και οικονομικής πρακτικής. Η Δύση αποτελούσε το πρότυπο στο οποίο έπρεπε να μοιάσει η χώρα μας.

Ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτής της δυτικής πρακτικής ήταν η διαφάνεια. Ένα άλλο ήταν το κοινωνικό κράτος. Αυτές οι αρχές ανάχθηκαν αυτόματα (δηλαδή έπρεπε να είχαν αναχθεί) σε στόχους-σκοπούς από μέρους της ελληνικής άρχουσας τάξης. Η πρώτη περίοδος της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή κοινότητα περιορίστηκε σε κάποιες εντυπωσιακές νομικές προσαρμογές όπως η αλλαγή του οικογενειακού δικαίου, αποποινικοποίηση της μοιχείας κλπ. και στην απορρόφηση κοινοτικών κονδυλίων.

Η αναδιανομή του εισοδήματος και η ταξική ανασυγκρότηση ανέδειξαν συμπεριφορές που έρχονταν σε αντίθεση με τις δύο θεμελιώδεις προϋποθέσεις της χρηστής διοίκησης που προαναφέραμε. Το κοινωνικό κράτος χτίστηκε πάνω στην παράδοση του πελατειακού κράτους και του ρουσφετιού. Οι συναλλαγές κάτω από το τραπέζι έγιναν καθεστώς και το καθεστώς αυτό οργανώθηκε ως "Διαπλοκή".

Η αποτυχία του συστήματος ήταν εμφανής και γι' αυτό αναζητήθηκε και συγκροτήθηκε ένα ιδεολογικό κατασκεύασμα ad hoc για να επαναφέρει την Ελλάδα στις απαιτήσεις της ευρωπαϊκής συνοχής. Έτσι γεννήθηκε το εκσυγχρονιστικό ρεύμα εντός του σοσιαλιστικού κόμματος. Ήταν όμως ήδη πολύ αργά για να μπορέσει να αναστρέψει τα πράγματα. Υπήρχε ήδη μια ελίτ η οποία κυριαρχούσε οικονομικά και μέσω ενός πανίσχυρου συστήματος προπαγάνδας εμπόδιζε κάθε προσπάθεια διαφάνειας, λογικής και δίκαιης κατανομής των πόρων του ελληνικού κράτους. Το σύστημα αυτό όχι μόνο δεν λειτουργούσε και δεν ενεργούσε ευρωπαϊκά αλλά ανέδιδε την οσμή του πιο σάπιου ελληνικού παρελθόντος. Στο πυραμιδικό σχήμα της ελληνικής εξουσίας η ελίτ στοχεύει μόνο στην αύξηση του πλούτου της.

Και μπροστά σ'αυτή την κατάσταση το ιδεολόγημα του εκσυγχρονισμού ξεπέφτει σε απάτη και παγίδα. Ενώ η ουσία του εκσυγχρονισμού ήταν η έξοδος της χώρας από την νοοτροπία και τους θεσμούς καθυστερημένης υπανάπτυκτης χώρας κυρίως στον τομέα της Δημόσιας Διοίκησης (προϋπολογισμός, φορολογία, πρόληψη της διαφθοράς, αξιοκρατία κ.α.) αυτή συγκαλύφτηκε και αλλοιώθηκε σ'έναν αγώνα εναντίον "μεταφυσικών" αιτιών υπανάπτυξης και καθυστέρησης. Αντί να χτυπηθούν πραγματικές αιτίες αντικειμενικά πιστοποιήσιμες, αναζητήθηκαν οι φαντασιακές, υποκειμενικές όπως η ελληνικότητα, η θρησκευτική δεισιδαιμονία, ακόμα και η ελληνική γλώσσα.

Ο εκσυγχρονισμός του κ. Σημίτη απέτυχε να εκσυγχρονίσει το κράτος και πάνω σ'αυτή του την αποτυχία στηρίχθηκε η ρητορική των αντιπάλων του (Καραμανλής) για να κερδίσει με το σύνθημα "επανίδρυση του κράτους". Οι μεταρρυθμίσεις που δεν έγιναν ακόμα και σήμερα, είναι η πρώτη αιτία της οικονομικής χρεοκοπίας καθώς και η μετατόπιση του προβλήματος από τη σφαίρα της πραγματικότητας- για να μη θιχτεί η ολιγαρχία- στη σφαίρα της πολιτισμικής πολεμικής (ένα είδος αποδοχής του ψευδοσχήματος-ας θυμηθούμε τον Π.Κονδύλη- της σύγκρουσης των πολιτισμών από τους ιδεολογικούς καθοδηγητές του καθεστώτος).

Η ολιγαρχία σήμερα εξακολουθεί να μην αποδέχεται τις μεταρρυθμίσεις αλλά δεν μπορεί και ν'αντιδράσει με ζήλο καθότι δεν υπάρχει μια άλλη πρόταση καλύτερη. Τελεί κι αυτή εν αναμονή των εξελίξεων.

Συμπερασματικά είναι εμφανές πως τα συμφέροντα της νέας ολιγαρχικής τάξης η οποία διαμορφώθηκε στα χρόνια που ακολούθησαν της ένταξης της Ελλάδας στην Κοινότητα δεν είχαν ιδεολογική ταυτότητα κι αν πρέπει να τους δοθεί μία, αυτή είναι ο συνήθης εγωισμός της πλουτοκρατίας.

Ο εκσυγχρονισμός κι ο εγωισμός της ολιγαρχίας συνυπάρχουν αλλά όσον αφορά στην ολιγαρχία δεν της είναι απαραίτητος όσο είναι η ολιγαρχία στον εκσυγχρονισμό. Η εγκατάλειψη των εκσυγχρονιστών από την ολιγαρχία επισείει το φάσμα της οπισθοδρόμησης στα μάτια τους αν όχι και του ρεβανσισμού. Το παιχνίδι δεν είναι ακόμα τελειωμένο αλλά είναι αγχωτικά στάσιμο. Οι διεργασίες δεν έχουν ξεκαθαρίσει τι θα συμβεί στο προσεχές μέλλον αλλά αυτό που έχει ξεκαθαρίσει πια είναι πως η κατάρρευση της μεταπολίτευσης δεν οφείλεται πρωτίστως στην ελληνική παράδοση (όπως κι αν την εννοούν) αλλά στην άρνηση της νέας τάξης πραγμάτων(μεταπολίτευση) ν'αλλάξει την "αλλαγή" που δεν ήταν αλλαγή. Αυτοί οι άνθρωποι ήταν εκεί και μπορούσαν να εφαρμόσουν πρακτικές διαφάνειας αλλά δεν το έκαναν. Διότι ήθελαν να έχουν την λαϊκή νομιμοποίηση αλλά και την εξουσία. Εάν εφάρμοζαν σύγχρονα δυτικά διοικητικά ήθη τότε ίσως θα έπρεπε να αυτοκαταργηθούν.

Ο πραγματικός εκσυγχρονισμός είναι απλούστατη εφαρμογή κανόνων από ένα σύνολο τεχνοκρατών. Δεν είναι συζήτηση για το φύλλο των αγγέλων.

Τρίτη 26 Οκτωβρίου 2010

ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ


Όταν η ζωή μας δυσκολεύει τότε η αντίδρασή μας είναι ανάλογη της δυσφορίας μας. Κάθε άνθρωπος γενικά και κάθε πολίτης ειδικότερα έχει καθημερινώς ενδεχομένως πολυάριθμους λόγους να δυσφορεί. Είναι μέρος της ανθρώπινης ύπαρξης ή μάλλον μέρος του ορισμού του ανθρώπου. Όταν όμως η δυσφορία προκαλείται από κοινή αιτία σε πολλούς ανθρώπους την ίδια στιγμή τότε έχουμε μια κοινωνική ομάδα που αντιδρά στιγμιαία με μορφή ψευτοενότητας. Το είδος και η σοβαρότητα της συλλογικής δυσφορίας καθορίζουν και την μορφή της αλλά κυρίως εγείρουν ένα κοινωνικό αίτημα.

Οι συλλογικές διαμαρτυρίες, αντιδράσεις και διεκδικήσεις στην κοινωνία αποτελούν την πολιτική καθημερινότητα. Οι πολίτες έχουν δικαιώματα, παλεύουν για δικαιώματα και αναγνωρίζουν μέσω του Κοινωνικού Συμβολαίου πως έχουν και υποχρεώσεις. Αυτός είναι ο πολιτικός διάλογος.

Η φιλοσοφία της ιστορίας των κοινωνιών δείχνει πως οι αντιθέσεις που γίνονται αντιπαραθέσεις και συχνά συγκρούσεις αιματηρές των πολιτών, έχουν ως γενεσιουργό τους αιτία το δυσεπίλυτο πρόβλημα της ατομικής ευτυχίας μέσα στην κοινωνία.

Επειδή όμως ο άνθρωπος είναι ον πολιτικό - ζει σε κοινωνία - η μοίρα του είναι η συνύπαρξη με τους άλλους ανθρώπους. Και η μέθοδος που καθιστά δυνατή την συνύπαρξη αυτή λέγεται Πολιτική.

Δυστυχώς στην χώρα μας σήμερα όλο και περισσότεροι άνθρωποι αρνούνται να δεχθούν αυτή την θεμελιώδη αλήθεια πως η πολιτική είναι μια τέχνη στην οποία συμμετέχουν τα μέλη μιας κοινωνίας και η οποία δεν αποτελεί μια βιολογική νομοτέλεια ρυθμιστική του κοινωνικώς ζην.

Η πολιτική την οποία περιορίζουν ορισμένοι μόνο στην Εξουσία είναι κάτι παραπάνω. Είναι η στοχοθεσία του κοινωνικού ευ ζην. Ο προβληματισμός για τους σκεπτόμενους πολιτικά οδηγεί στην διαπίστωση πως το πρόβλημα της πολιτικής είναι η ατομική ευτυχία. Είναι όμως η εμπειρική, η δημοσιογραφική ερμηνεία του προβλήματος. Η πολιτική είναι μέθοδος λήψεως αποφάσεων που αφορούν στο κοινωνικό σύνολο και προϋποθέτει ως αρχή της -άρα και τέλος της- την Ελευθερία. Ελευθερία απόφασης. Η αρχή αυτή είναι που επιτρέπει την συνδιαμόρφωση των γενικών όρων της ατομικής ευτυχίας.

Αν λοιπόν δει κάποιος την ελληνική πολιτική πραγματικότητα μέσα απ'αυτό το πρίσμα, η πολιτική ταυτίζεται με την εξουσία που αποφασίζει τις υλικές προϋποθέσεις της ατομικής ευτυχίας. Ο οικονομισμός γίνεται η βάση του κοινωνικού ευ ζην. Και ο αγώνας περιστρέφεται γύρω από τα οικονομικά συστήματα τα οποία αντικαθιστούν την πολιτική ως αναζήτηση ελευθερίας του ατόμου, του ατόμου στο σύνολο.

Η σύγκρουση ατομικών συμφερόντων γίνεται μέσα από συλλογικές συγκρούσεις και συμμαχίες οι οποίες βρίσκουν δικαίωση στην ιδεολογία.

Η έννοια της Πολιτικής Οικονομίας συμπίπτει με τον πολιτικό διάλογο για το κοινό ευ ζην της κοινωνίας. Όπως είναι ευνόητο ο συμβιβασμός είναι προσωρινός. Η έννοια επίσης του συμβιβασμού από προσωρινού σε μόνιμου τρόπου συμβίωσης αποτελεί την τελευταία πολιτισμένη πρόταση των πολιτικών θεωριών.

Αν δούμε σύντομα την ουσία των δύο βασικών σύγχρονων οικονομικών συστημάτων παραγωγής και διανομής του πλούτου που ικανοποιεί τις ατομικές ανάγκες και αν τα συγκρίνουμε, ενώ διαφέρουν σημαντικά, υπάρχει ένα σημείο που πλησιάζουν το ένα με το άλλο.

Ο Καπιταλισμός που ονομάζεται και φιλελευθερισμός προτάσσει την ατομική οικονομική ελευθερία των συναλλαγών με τα άλλα μέλη της κοινωνίας αλλά και την ελευθερία να αποφασίζει κάποιος για το άτομό του.

Ο Μαρξισμός ή ο σοσιαλισμός που λίγο έως πολύ έχει εφαρμοστεί στην ιστορία, δηλώνει πως η ευτυχία που είναι σκοπός του ατόμου (αριστοτελική) πραγματοποιείται όταν οι συναλλαγές γίνονται υπό τον σχεδιασμό, τον έλεγχο και την εποπτεία της συλλογικότητας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της ατομικής οικονομικής ελευθερίας και την ίδρυση επιτροπών και επιτρόπων γι'αυτό το σκοπό.

Όμως εκεί που συμφωνούν τα δύο συστήματα είναι στην έλλειψη της πολιτικής. Η πολιτική λάμπει δια της απουσίας της διότι περιορίζεται στην απόφαση που αφορά στην υλική ευημερία. Αλλά και η οικονομική ελευθερία περιορίζεται. Στους μεν μαρξιστές εμφανώς στους δε φιλελεύθερους εμμέσως διότι η ελευθερία των συναλλαγών επιτρέπεται και μάλιστα προάγεται, με σκοπό να οδηγήσει στον περιορισμό τους. Αυτό γίνεται διότι οι συναλλαγές ενέχουν την ανισότητα μέσω της υπεραξίας της εργασίας και την σταδιακή συσσώρευση ατομικού πλούτου. Ο οικονομικά ισχυρός είναι περισσότερο οικονομικά ελεύθερος.

Αυτά είναι γνωστά σε όλους τους πολιτικά ψύχραιμους παρατηρητές. Αυτό που πρέπει να τονιστεί όμως είναι η αδυναμία της πολιτικής κοινωνίας να επικοινωνήσει με ειλικρίνεια. Αφού ο κοινός στόχος όλων των εμπλεκομένων κομμάτων στο ελληνικό κοινοβούλιο είναι να ικανοποιήσουν την απαίτηση για ατομική ευτυχία των πολιτών και αφού η ελληνική κοινωνία αυτό θέλει γιατί δεν ανοίγουν ένα δημόσιο διάλογο γύρω από θέματα τεχνοκρατικής φύσεως περί πλουτισμού και των δυνατοτήτων καθολικής ευτυχίας;

Το καταραμένο ή σωτήριο μνημόνιο είναι ένα τέτοιο ζήτημα. Είναι η πρόταση μιας ομάδας τεχνοκρατών που προσπαθεί να συμβιβάσει δύο πλευρές, τους πιστωτές και τους οφειλέτες. Το πρόβλημα είναι η ανυπαρξία ενός διαλόγου χωρίς υποκρισία αλλά δυστυχώς όπως όλα τα πράγματα έτσι κι αυτό πιάνει την ελληνική κοινωνία απροετοίμαστη. Κι αντί για διάλογο προτάσεων εντοπισμένων στην ελληνική ιδιαιτερότητα έχουμε μια επανάληψη των επιχειρημάτων του περασμένου αλλά και του προπερασμένου αιώνα. Δείγμα κι αυτό μιας γενικότερης παρακμής ή στασιμότητας όχι μόνον στην Ελλάδα αλλά και γενικότερα στην Ευρώπη.

Τώρα πρέπει οι νεότεροι οικονομολόγοι, κοινωνιολόγοι και πολιτικοί να στοχαστούν την κοινωνία ως θεσμό και ως ύπαρξη πέρα από τα πεπαλαιωμένα κλισέ. Αν δεν υπάρχει δυνατότητα καινοτομίας θα υπάρξει ξεκαθάρισμα των εμποδίων και της πλάνης μας.

Τετάρτη 30 Ιουνίου 2010

ΑΚΡΑΙΟΣ ΛΑΪΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΛΥΤΟΣ ΜΗΔΕΝΙΣΜΟΣ


Η τελευταία τρομοκρατική ενέργεια σε βάρος ενός αστυνομικού αλλά με σκοπό την φυσική φθορά του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη θέτει γι'ακόμα μια φορά το ζήτημα των μέσων πολιτικής δράσης.

Το Δημοκρατικό πολίτευμα όσο νοθευμένο κι αν είναι στην εφαρμογή του, στην θεωρία του όμως δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας. Η βία δεν είναι στοιχείο του δημοκρατικού πολιτεύματος. Αυτό κανείς δημοκράτης δεν το αμφισβητεί και κατά συνέπεια δεν την ασπάζεται ως πολιτική μέθοδο. Πως γίνεται όμως να υπάρχουν ομάδες που να ευελπιστούν σε πολιτικά οφέλη με την χρήση βίας; Αυτό το ερώτημα πρέπει ν'απαντηθεί απλά και με σαφήνεια. Υπάρχει ηθική παρεξήγηση μέσων και σκοπού.

Η τρομοκρατία στηρίζεται σ'έναν απλούστατο συλλογισμό μανιχαϊστικού τύπου. Το καλό από την μια πλευρά αντιτίθεται στο κακό από την άλλη. Χτυπάμε το κακό με τα ίδια του τα όπλα. Βία στη βία. Το "οφθαλμόν αντί οφθαλμού κλπ." είναι η αρχή της τρομοκρατικής νομιμοποίησης. Οι τρομοκράτες αυτοδιορίζονται πρωταθλητές της πολιτικής ηθικής και αυτοεκλέγονται υπερασπιστές του καλού κι αδικημένου λαού. Ο πόλεμος είναι πάντοτε μια ακραία πράξη η οποία πρέπει να αποφεύγεται μας διδάσκει η Ιστορία. Οι φιλοπόλεμοι θα βρίσκουν πάντοτε αφορμές για να κηρύξουν ιερούς πολέμους.

Η ηθικολογία που βρίσκεται στη βάση κάθε τρομοκρατικής νομιμοποίησης (οι κλέφτες, οι εκμεταλλευτές, οι τύραννοι κλπ.) δεν δικαιολογεί την πάγια πρακτική των πολεμικών συγκρούσεων του παρελθόντος. Πρώτα υπάρχει ένα πολιτικό υποκείμενο συνειδητοποιημένο ως τέτοιο και στη συνέχεια ακολουθούν οι πολιτικές διεκδικήσεις οι οποίες φτάνουν σε πόλεμο π.χ. απελευθερωτικό. Η τακτική που ακολουθείται από τους αυτόκλητους υπερασπιστές είναι a posteriori δικαιολόγηση. Το φαινόμενο της χιονοστιβάδας λειτουργεί ελιτίστικα και αυταρχικά.

Αυτοί που επιλέγουν αυτού του είδους πολιτική δράση όταν είναι γνήσιοι ηθικολόγοι τότε πράγματι ανταποκρίνονται στο ιστορικό τους όνομα. Είναι γνήσιοι μηδενιστές.

Υποστηρίζοντας τυφλά και με πάθος που οδηγεί στο έγκλημα τα δίκια του λαού αποκλείει κάθε διάλογο και απολυτοποιεί την δική του πίστη.

Ο ακραίος λαϊκισμός(ο λαός έχει μόνο δικαιώματα) οδηγεί στον μηδενισμό της πολιτικής αφού ο λαός έχει πρωτίστως ένα Μέγα Δικαίωμα: τον Διάλογο και την συναπόφαση. Αυτά τα προσφέρει μόνο το δημοκρατικό πολίτευμα.

Έτσι, όποιος εν ονόματι του λαού αποφασίζει ερήμην του λαού δεν είναι φίλος του λαού αλλά δημαγωγός του και δήμιός του.


Παρασκευή 4 Ιουνίου 2010

ΑΠΟ ΤΟ ''ΑΝΗΚΟΜΕΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΥΣΙΝ'' ΣΤΟ ''Η ΔΥΣΗ ΜΑΣ ΑΝΗΚΕΙ''.

Το οικονομικό σύστημα της Ελλάδος(ο τρόπος παραγωγής πλούτου) είναι ο παρασιτισμός και η ιδεολογική του νομιμοποίηση ο λαϊκισμός.

Παρασιτισμός είναι η αλόγιστη και ανυπολόγιστη ουσιαστικά ποσότητα δανείων δια της οποίας δημιουργείται το ΑΕΠ(ο ετήσιος τζίρος της χώρας). Αυτό είναι ξεκάθαρο και δεν χρειάζεται επεξήγηση. Ο ελληνικός λαός επιτρέπει στην άρχουσα τάξη να δανείζεται απεριόριστα(όσο οι αγορές της το επέτρεπαν και χρεώνοντας τις μελλοντικές γενιές, τα παιδιά του λαού) με την προσδοκία να συμμετέχει μέσω του Δημοσίου στην διανομή των δανεικών!

Τα δάνεια αυτά όμως ο ελληνικός λαός δεν πίστεψε ποτέ πως θα τα επέστρεφε κάποτε, συνηθισμένος στην ευρωπαϊκή ενίσχυση άμα τη είσοδό της στην Ε.Ο.Κ. Και εδώ ο λαϊκισμός έπαιξε το ρόλο του. Η νομιμοποίησή του δηλαδή η ψυχολογική του δικαιολόγηση εδράζεται σε πρωτόγονη συλλογιστική, αν ο όρος δεν είναι οξύμωρο σχήμα. Οι Έλληνες δεν χρωστάνε στους ευρωπαίους αλλά οι ευρωπαίοι χρωστάνε στους Έλληνες. Χρωστάνε τον πολιτισμό τους, τον εξανθρωπισμό τους! Είναι λοιπόν η Ευρώπη η οποία οφείλει στην Ελλάδα. Τα χρήματα που εισπράττει δεν τα δανείζεται αλλά της τα χρωστάνε! Και επειδή μια τέτοια επιχειρηματολογία συνδυάζει το τερπνόν και το ωφέλιμο ο λαός το ενστερνίζεται χωρίς δεύτερη σκέψη.

Η πραγματικότητα όμως είναι προφανώς άλλη και το αδιέξοδο αρχίζει να σκιάζει τον ανέφελο ουρανό της ελληνικής καλοπέρασης. Ο λαϊκισμός είναι ο ψυχολογικός μηχανισμός νομιμοποίησης μιας αδίστακτης Εξουσίας που έδωσε γη και ύδωρ στον λαό με αντάλλαγμα το δικαίωμα στην διανομή του κρατικού χρήματος. Διαμόρφωσε ένα πλήθος λαϊκιστών δύο επιπέδων έντασης, τους φονταμενταλιστές λαϊκιστές οι οποίοι ως προσωπικότητες είναι ακραίοι εγωπαθείς φασιστικού τύπου οι οποίοι πιστεύουν πως οι άλλοι είναι κατώτεροί τους και που προσπαθούν να τους αδικήσουν και να τους στερήσουν νόμιμα δικαιώματα και πλούτη. Η Εξουσία τους χαϊδεύει και τους ''δίνει δίκιο'' αφήνοντάς τους ατιμώρητους κι αυτοί εκτονώνονται με βία και καταστροφικότητα. Και η άλλη κατηγορία λαϊκιστών πιο ήπιοι καταφεύγει στην χυδαιότητα και την σαχλαμάρα ως εκτόνωση.

Αυτό το μείγμα αποτελεί τη βάση του κοινωνικού και οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης το οποίο χρεοκόπησε.

Η ανατροπή του μοντέλου αυτού θα γίνει μόνο όταν ένα μεγάλο τμήμα του λαού ανασυγκροτηθεί και αποτοξινωθεί από τον δηλητηριώδη λαϊκισμό. Ο λαϊκισμός οργανώνει χαλαρές συνειδήσεις σε όχλο με τυραννικές απαιτήσεις. Ο λαϊκισμός στην εξουσία ισούται με οχλοκρατία.

Στη θέση του λαϊκισμού θα έπρεπε να επανέλθει η έννοια του τίμιου εργαζόμενου ο οποίος νομιμοποιείται να διεκδικεί την αμοιβή της εργασίας του κι όχι οι ψηφοφόροι πελάτες της κρατικής κλεπτοκρατίας.

Πέμπτη 13 Μαΐου 2010

ΝΕΟ-ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΕΠΕΚΤΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Η Τουρκία με την θεωρία του Νταβούτογλου απεκάλυψε τους γεωπολιτικούς της στόχους. Την επαναφορά της προστατευτικής οθωμανικής ομπρέλας για όλα τα κράτη και τους λαούς που την περιτριγυρίζουν. Πως θα γίνει αυτό;
Η γνωστή μέθοδος της στρατιωτικής απειλής θ' αναγκάσει τα όμορα κράτη να συνάψουν συμφωνίες εμπορικές , οικονομικές και πολιτιστικές μαζί της. Αυτή η φιλική σχέση του Ενός με όλους ή του Κράτους Κέντρου (Τουρκία) με τα περιφερειακά γειτονικά θα συσσωρεύσει οικονομική και πολιτική ισχύ σ'αυτό το Κέντρο αναφοράς που θα λειτουργεί ως πολιτική πρωτεύουσα δηλαδή ως διοικητική μονάδα. Ένα είδος Ευρωπαϊκής Ένωσης της μικράς Ασίας και μέρους της Ευρώπης.
Θεωρητικά το όραμα είναι ρεαλιστικό και εύκολα εφαρμόσιμο. Τα προσωρινά εμπόδια είναι η Ελλάδα (μέρος μιας ευρύτερης οικονομικοπολιτικής ένωσης) και η υπερήφανη Περσία (ή Ιράν που σημαίνει Αρείων χώρα).
Η οικονομική κατάσταση της Ελλάδας διευκολύνει τον σχεδιασμό αλλά όποιος βασίζεται σε αυτήν την παράμετρο σφάλλει διότι η Ελλάδα δεν αποφασίζει μόνη της για την σφαίρα επιρροής στην οποία θα είναι ενταγμένη.
Είναι ξεκάθαρο πως μια νεο-οθωμανική Δύναμη περιορίζει την επιρροή της Ε.Ε. ως μελλοντική πολιτική μονάδα που θα ελέγχει μαζί με τη Ρωσία όλη την Ευρασία. Αυτό ικανοποιεί τις Η.Π.Α. αλλά δεν τις εξασφαλίζει διότι η ενδυνάμωση της Τουρκίας αυξάνει και την αλαζονεία της και τον αντιαμερικανισμό της.
Η Ελλάδα γνωρίζει πως βρίσκεται ιππαστί σε δύο χώρους, Ευρώπη και Ασία. Η ανικανότητα της πολιτικής και οικονομικής της ελίτ να στεριώσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση δια της ευρωζώνης την θέτει πολιτικά στο περιθώρειο αλλά δεν την απορρίπτει. Η Ελλάδα εισήλθε στην τότε Ε.Ο.Κ. για λόγους καθαρά πολιτικούς και γι' αυτούς τους λόγους θα παραμείνει και σήμερα.
Η στάση της ελληνικής ελίτ σ'αυτό το ζήτημα μέρος του οποίου είναι και η κρίση δανεισμού που αφρόνως(;) προκαλέσαμε θα προσδιορίσει και τα πολιτικά πράγματα στην εσωτερική πολιτική σκηνή της χώρας. Το κυπριακό, το σκοπιανό και το Αιγαιακό πρόβλημα εξαρτώνται από την ευρύτερη γεωπολιτική κατάσταση και τον προ αρκετού καιρού προκληθέντος οικονομικού και νομισματικού πολέμου ανάμεσα στις παλαιές δυνάμεις και στην νέα πολιτική δύναμη που φαίνεται να σχηματίζεται(;) με την πλήρη εφαρμογή της συνθήκης της Λισσαβόνας από την αρχή του 2014.